Verzorging Axolotl

De axolotl is opgenomen in de CITES appendix II

In het wild geld de axolotl als zeer ernstig bedreigd of zelfs uitgestorven.
De dieren mogen dus niet geëxporteerd worden uit hun natuurlijke leefgebied.

Er is geen vergunning te hebben om een axolotl te houden of te verkopen.
Om de dieren in gevangenschap te mogen houden moet men wel in het bezit zijn van een verklaring van herkomst. Na aanschaf van een axolotl moet het bonnetje van de kweker of de winkel waar het dier gekocht is bewaard worden als bewijs van legale aankoop.

Axolotls vertonen neotenie, een verschijnsel waarbij de dieren altijd het uiterlijk van larve blijven behouden, ook als ze geslachtsrijp zijn geworden. In tegenstelling tot de gewone salamander-achtigen verlaten axolotls vrijwel nooit het water.
Alleen bij extreme omstandigheden zoals droogte of vervuiling willen de dieren nog wel eens metamorfoseren naar de “landvorm”. Axolotls die gemetamorfoseerd zijn en op het land leven, leven over het algemeen een stuk korter dan hun aquatische soortgenoten.

Volwassen dieren kunnen tot 30 Centimeter lang worden, zijn buisvorming met een afgeplatte kop. Van de kop tot de staartpunt loopt een rugvin langs het gehele lichaam.
Als gevolg van de neotenie blijven de dieren hun gehele leven in bezit van 3 paar kieuwen en blijven de ogen en ledematen onderontwikkeld. Naast de kieuwen voor de ademhaling hebben de dieren ook rudimentaire longen waarmee ze zuurstof uit de lucht kunnen halen. Om de zoveel tijd komen de dieren naar het wateroppervlak en nemen een “hap” lucht.

Axolotls hebben het ongelofelijke vermogen tot het regenereren van verloren ledematen en organen. Tenen, pootjes en delen van de staart die afgebeten worden tijdens gevechten groeien zonder littekenvorming weer volledig terug.
Dit regeneratief vermogen heeft er voor gezorgd dat de axolotl gebruikt word als “modelorganisme” in laboratoria. De dieren worden vooral gebruikt voor onderzoek naar geneeswijzen voor verschillende soorten kanker.
De dieren kunnen in gevangenschap tot 25 jaar oud worden.

Mexico. Om precies te zijn het Chalco-meer en Xochimilco-meer en de aanliggende waterwegen rondom deze meren. Beide meren liggen enkele honderden meter van elkaar verwijderd en zijn inmiddels volledig omringd door Mexico stad. De watervervuiling als gevolg van de verstedelijking rond de meren is de grootste oorzaak voor de sterke achteruitgang van deze salamander.

Axolotls brengen hun gehele leven onder water door.
Een aquarium van 90 x 40 x 50 centimeter met een waterhoogte van minimaal 25 Centimeter volstaat voor 1 of 2 dieren.
Het beste is om axolotls alleen, of hooguit per paartje te houden. De dieren kunnen soms agressief naar elkaar zijn, en in grotere groepen kunnen dieren gewond raken bij gevechten of “ongelukjes” tijdens het voeren.

Axolotls houden van stilstaand, of zeer langzaam stromend, water. Een pomp om het water enigszins te filteren is aan te raden, maar zorg er voor dat deze geen al te sterke stroming veroorzaakt.
De watertemperatuur kan het beste onder de 20 graden Celsius gehouden worden. Temperaturen hoger dan 24 of 25 graden zijn voor axolotls absoluut gevaarlijk, veroorzaken stress en kunnen in sommige gevallen de dieren doden. In sommige omstandigheden is het wijs om en koeler op het aquarium te monteren om de temperatuur beheersbaar te houden voor de dieren.
Wekelijks moet minimaal een derde tot de helft van het water in het aquarium worden ververst.
Axolotls zijn vrij gevoelig voor chloor in ons kraanwater, er zijn speciale middelen te koop om chloor uit het water te verwijderen. Kraanwater wat 24 uur in een emmer gestaan heeft is ook voldoende ontchloord om te gebruiken voor axolotls.

Als bodembedekking kan het beste fijn zand, of helemaal niets gebruikt worden.
Axolotls hebben de gewoonte om grind en kleine steentjes op te eten en deze kunnen verstoppingen veroorzaken in het darmkanaal.

Verstopplaatsen, zoals schuilgrotten, stukken hout of kurk, mogen absoluut niet ontbreken.
Waterplanten (gewone en drijvende) zijn aan te raden. De dieren zijn ietwat verlegen en houden niet van fel licht. Het aanbrengen van verlichting in het aquarium is dus ook niet echt noodzakelijk.

Het combineren van axolotls en vis is een slecht idee. Een aantal vissen in het aquarium ziet er misschien gezellig uit, maar de axolotls zullen proberen de vissen op te eten, ook als deze misschien iets te groot zijn. Axolotls die net iets te grote vissen proberen te eten kunnen sterven als deze vissen klem komen te zitten in de bek of keel van de salamander.

Axolotls hebben een fluweelachtige, zachte, slijmerige huid die makkelijk kan beschadigen.
Als de dieren gevangen of verplaatst moeten worden is dit het handigste om te doen met een fijnmazig netje. De dieren kunnen in grofmazige netjes hun teentjes afstropen tijdens hun ontsnappingspogingen. (Deze teentjes groeien weer aan uiteraard, maar voorkomen is beter dan genezen)
Als een axolotl gefixeerd moet worden, om bijvoorbeeld het dier te controleren op gezondheidsproblemen, is het verstandig om latex of vinyl handschoenen te dragen. Op deze manier word de slijmhuid van het dier niet aangetast door de zouten en zuren op onze handen.

Axolotls zijn carnivoor. De dieren scharrelen in het wild over de waterbodem op zoek naar kleine kreeftachtigen en ongewervelden die ze door een snelle opening van hun bek opzuigen.
In gevangenschap kunnen de dieren gevoerd worden met regenwormen, muggelarven (rode, zwarte en witte), en kleine dunne stripjes vlees en vis.
Er zijn speciale pellets ontwikkeld speciaal voor axolotls die verkrijgbaar zijn bij reptielenspeciaalzaken.

Geef volwassen axolotls om de dag voeding.
Jonge dieren kunnen gevoerd worden met watervlooien en rode muggelarven. Jonge opgroeiende axolotls moeten iedere dag gevoerd worden.

Het voeren van diepvriesvoer heeft de voorkeur. Er bestaat een kleine kans dat levende voedseldieren besmet zijn met parasieten zoals haakwormen waar de dieren gezondheidsproblemen van kunnen krijgen.
In een aquarium zonder bodembedekking leren axolotls vrij snel om ontdooide diepvriesvoeding te eten.

Tubifex, een wormachtige die veel als visvoer gebruikt word, kan ook gegeven worden. Echter, deze wormen zijn rijk aan vet, arm aan eiwitten, en leven in vrij onhygiënische omstandigheden. Voor het voeren moet tubifex goed gespoeld worden, om te zorgen dat alle vervuiling en eventuele parasieten van de wormen af gespoeld zijn.
Voor de algehele gezondheid van de salamanders is het het beste om in plaats van tubifex te kiezen voor gezondere opties zoals de eerder genoemde muggelarven.

Om te kweken met axolotls is uiteraard op zijn minst een paartje van de dieren nodig. Het verschil tussen de geslachten is bij volwassen dieren duidelijk te zien. De cloacaregio van het mannetje is opvallend gezwollen.

Om axolotls tot voortplanting te brengen moet men eerst de temperatuur van het aquariumwater een tijdje verlagen naar ongeveer 8 tot 10 graden.
De beste tijd om dit te doen is aan het einde van de winter, medio Februari en Maart.
Het verlagen van de watertemperatuur kan gedaan worden door dagelijks gekoeld water aan het aquarium toe te voegen, of door simpelweg een aantal weken lang blokken ijs of koelelementen aan het aquarium toe te voegen.
Na een week of 4 kan de temperatuur weer genormaliseerd worden en zal het mannetje beginnen met de hofmakerij van het vrouwtje.
Tijdens de hofmakerij port het mannetje het vrouwtje door het aquarium om haar zijn bedoelingen duidelijk te maken.
Als het vrouwtje zo ver is zet het mannetje spermapakketjes af op de bodem van het verblijf waarna hij het vrouwtje hier overheen leidt.
Het vrouwtje neemt meerdere spermapakketjes op met haar cloaca en de bevruchting van de eitjes vindt inwendig plaats.
Na 12 tot 72 uur legt het vrouwtje pakketjes met eieren, soms wel tot meer dan 1000 stuks. De eipakketten worden vastgeplakt aan objecten in het verblijf zoals stenen en waterplanten.
Aangezien axolotls alles zullen proberen te eten wat in hun bek past is het verstandig om voordat de eitjes uitkomen deze uit het aquarium te halen en apart van de ouderdieren op te kweken.

Afhankelijk van de watertemperatuur komen de eitjes na ongeveer 15 tot 20 dagen uit.
De larven kunnen gevoerd worden met watervlooien, pekelkreeftjes en andere klein gedierte.
Het beste is om de dieren in kleine groepen te huisvesten. Axolotl-larven hebben nogal kannibalistische trekjes en zijn erg snel geneigd om naar de poten en staarten van legselgenoten te bijten, met alle gevolgen van dien.

Het kweken van axolotls is geheel niet moeilijk, en als gevolg van het kweken in gevangenschap zijn er in de loop der jaren enkele kleurvarianten verschenen die beschikbaar zijn voor hobbyisten om als huisdier te houden.

Naast de gewone “wildkleur” axolotl, (een grijsbruin gevlekt diertje met donkere ogen) zijn er ook albino dieren beschikbaar, deze dieren zijn goudgeel tot wit van lichaamskleur met helderrode ogen en soms zwarte vingertopjes.
Daarnaast zijn er leucistische dieren (helder wit met donkere ogen) melanistische dieren (donkerder dan de reguliere wildkleur dieren) koperkleurige dieren, en een variëteit aan dieren met diverse vlekken over het gehele lichaam.

De bijzonderste kleurvariant van de axolotl is de zogenaamde “GFP axolotl” (Green Fluorescent Pigment) Als deze dieren onder UV licht gehouden worden gloeien ze lichtgevend groen op.
Deze dieren zijn ontstaan tijdens een studie naar kanker waarbij het DNA van de axolotl gecombineerd werd met dat van fluorescerende kwallen om op deze manier tumoren op te sporen.
Het kwallen-DNA heeft verder geen effect op de gezondheid van de dieren en deze “lichtgevende salamanders” zijn inmiddels ook mondjesmaat beschikbaar voor hobbyisten.

Uiteraard kan uw axolotl ook ziek worden, net als ieder ander dier.

Aanwijzingen voor mogelijke ziekten kunnen zijn:

Lusteloos gedrag, slechte eetlust en weinig bewegen (bij een normaliter actief dier).

Veelvuldig naar adem happen aan het wateroppervlak.
Dit kan wijzen op parasitaire infecties aan de kieuwen die daar de gasuitwisseling bemoeilijken.

Braken of regurgiteren (opgeven) van voedsel.

Afwijkend gekleurde ontlasting, of helemaal geen ontlasting.
Deze symptomen kunnen wijzen op een besmetting met darmparasieten,een bacteriële infectie, of obstipatie als gevolg van het inslikken van bodemmateriaal.

Vlekken op de huid, die kunnen wijzen op schimmel, bacteriële infecties, of zeer slechte waterkwaliteit. Schimmelinfecties bij amfibieën, en vooral het voorkomen ervan, zijn op dit moment een punt van aandacht binnen de terrariumhouderij.

In al deze gevallen is het aangeraden om contact op te nemen met een dierenarts die ook amfibieën behandelt.

Ziektes kunnen zich ook op andere manieren manifesteren. Als de dieren ander gedrag vertonen dan wat hierboven beschreven is, laat het ons even weten, wij kunnen misschien verder helpen het probleem te verhelpen, of eventueel doorverwijzen naar een dierenarts.

© Casavipera2022