Verzorging Driekleur pijlgifkikker, fantastische pijlgifkikker, Anthonyi’s gifkikker

De driekleur gifkikker is opgenomen in de CITES appendix II
Driekleur gifkikkers zijn in hun natuurlijke verspreidingsgebied bedreigd en mogen niet, of in beperkte mate, geëxporteerd worden.
U hoeft geen vergunning te hebben om een driekleur gifkikker te houden of te verkopen.
Wel is een bewijs van aankoop nodig, om aan te tonen dat het dier legaal is verkregen. De bon van de winkel waar het dier is aangeschaft, of een overdrachtsverklaring van de kweker is daarvoor voldoende.

Een tot 2 en een halve Centimeter grote, aantrekkelijk gekleurde, kikker.
Beide soorten driekleur gifkikkers zijn ontzettend variabel qua lichaamskleur en patroon.
De basiskleur van het lichaam varieert van helder rood, tot bruin en in sommige gevallen tot bijna zwart.
Over het lichaam lopen en aantal lengtestrepen, deze variëren in kleur van helder geel of wit, tot bijna hemelsblauw.
De lengtestreep over de rug, van snuitpunt tot aan de stuit, is meestal iets breder dan de lengtestrepen die vanaf de snuit naar de heupen lopen langs de rug en buikzijde.
Deze strepen zijn soms onderbroken tot een patroon van kleine vlekjes. Ook op de poten bevinden zich vlekjes in dezelfde kleuren als de strepen op de rug.
In de oksels en op de heupen bevind zich een oranje vlek, die soms vrij slecht zichtbaar is door de basiskleur van de kikker.
Epipedobates anthonyi Is over het algemeen, vergeleken met de nominaatvorm, iets kleiner van stuk en wat meer helderrood met een hemelsblauwe strepen of vlekken.
Mannelijke dieren van beide soorten zijn over het algemeen iets kleiner en slanker dan vrouwelijke dieren en hebben een “puntige” stuit.
Ondanks het kleine verspreidingsgebied van deze beide kikkers zijn er binnen de natuurlijke populatie verschillende lokaliteitsvormen aanwezig die qua patroon en kleur sterk afwijken van de norm. Meestal zijn deze dieren vernoemd naar de rivier waar zij in de buurt voorkomen.

Epipedobates tricolor “Cielito” is grijsbruin van kleur met een groenblauw netpatroon over het gehele lichaam.
Epipedobates tricolor “Rio” heeft een paarsbruine lichaamskleur met een overheersende geelgroene streeptekening.

Epipedobates anthonyi “Buena esperanza” is helderrood met enkele felblauwe stippen en strepen over het lichaam.
Epipedobates anthonyi “Tierra alta” heeft een helderrode basiskleur met een blauw wit strepenpatroon wat dermate overheersend is dat deze kleur de basiskleur van het lichaam lijkt te zijn.

Er is nog veel onbekend over de familieverbanden van deze lokale vormen, en het zou goed kunnen dat, naarmate onderzoek van biologen naar de taxonomie van deze dieren vordert, deze lokaliteitsvormen tot aparte soorten verheven worden.
Een van de belangrijkste redenen om het herkomstgebied van deze kikkers zo goed mogelijk te beschermen.

In gevangenschap kunnen deze dieren tot 10 jaar oud worden.

Ecuador en Peru.
Beide soorten komen voor in de tropische regenwouden aan de voet van de Andes.
De dieren komen vrijwel altijd voor in de buurt van stromend water waar ze zich ophouden onder afgevallen bladeren en tussen boomwortels.

Epipedobates tricolor komt voor in de Bolivar provincie, in centraal Ecuador, in een gebied wat ongeveer net zo groot is als de provincie Noord Brabant.
Epipedobates anthonyi heeft een iets groter verspreidingsgebied wat zich uitstrekt van noord Peru tot in zuidwest Ecuador.

Voor een groepje van 4 tot 5 dieren is een terrarium van 60 x 40 x 50 Centimeter of groter voldoende. In een verblijf van dit formaat kunnen 1 of 2 mannelijke dieren en wat vrouwtjes goed gehouden worden.
Als bodemmateriaal kan het beste gebruik gemaakt worden van tuinturf, of turfplaatjes.
Met turfplaatjes of blokken kunnen in het terrarium mooie hoogteverschillen aangebracht worden.
Voor de verdere inrichting kan men gebruik maken van stukken kienhout, varenwortel en kurkschors om schuilplaatsen te creëren. Mos en grote afgevallen bladeren kunnen de inrichting op de bodem completeren en zorgen er voor dat het bodemmateriaal niet zo snel uitdroogt.
Naast deze materialen is het heel goed mogelijk om in een kikkerterrarium levende planten aan te brengen. Verschillende soorten mos en kruipende planten zoals bijvoorbeeld Ficus pumillia, Ficus montana en Pellonia repens kunnen gebruikt worden om het geheel aan te kleden.
Verder zijn er verschillende soorten Bromelia en Tillandsia verkrijgbaar om het geheel verder te verfraaien door deze op de houtstronken of tegen de achterwand aan te brengen.
Speciale UV lampen of warmtespots zijn voor de kikkers niet noodzakelijk. Planten zoals Bromelia in het terrarium vragen wel vrij veel licht.
Her en der in de bak kunnen verstopplaatsen aangebracht worden zoals speciale plastic huisjes voor gifkikkers of bijvoorbeeld omgekeerde halve kokosnoten.

Een waterbak of watergedeelte mag uiteraard niet ontbreken voor deze dieren.
Zorg er wel voor dat deze niet te diep zijn, of dat de dieren er in ieder geval makkelijk uit kunnen kruipen als ze in het water terecht komen, deze kikkertjes hebben geen grote zwemvliezen tussen hun tenen en kunnen niet al te best zwemmen.
Iedere dag, of om de dag kan het terarium gesproeid worden.
De gemiddelde temperatuur van het terrarium moet zo rond de 25 graden Celsius zijn, gek veel warmer dan dit vinden de kikkers onprettig, ze drogen dan sneller uit, en ze zullen zich meer verstoppen onder de inrichtingsmaterialen.

Het vastpakken van gifkikkers is over het algemeen af te raden. De slijmlaag op de huid van de dieren kan beschadigen waardoor de dieren gezondheidsproblemen kunnen krijgen.
Als de kikkers verplaatst moeten worden is het het handigste om ze te vangen met behulp van kleine plastic bakjes of kokertjes waar men de dieren in kan laten springen, en ze op die manier te vervoeren.
Als de dieren onverhoopt toch vastgepakt moeten worden is het verstandig om voor de gezondheid van de dieren latex of vinyl handschoenen te dragen.
De giftige huidafscheiding waar de pijlgifkikkers om bekend staan is bij dieren in gevangenschap vrijwel totaal afwezig. In het wild eten de dieren giftige geleedpotigen en worden als gevolg daarvan zelf giftig.
Dieren die in gevangenschap gehouden worden krijgen een heel ander dieet en daarbij ontbreekt het huidgif vrijwel volledig.

De dieren kunnen het beste om de dag of iedere dag gevoerd worden.
Als basisvoeding voor pijlgifkikkers kan het beste gebruik worden gemaakt van fruitvliegen. Deze zijn verkrijgbaar bij de meeste reptielenspeciaalzaken, en zijn ook erg makkelijk zelf te kweken.
Verder eten de kikkers alle kleine geleedpotigen die in hun bek passen.
Springstaartjes, kleine tropische pissebedden, bladluis en verschillende soorten kleine kevers zijn in de terrariumspeciaalzaak te verkrijgen.
Om er voor te zorgen dat de voedseldieren in het terrarium blijven, en zich zo veel mogelijk op 1 plaats ophouden kan een klein plastic bakje met en beetje geprakte banaan in het terrarium gezet worden. De kikkers leren heel gauw dat de voedseldieren daar te vinden zijn.
Er zijn voor pijlgifkikkers speciale vitamines verkrijgbaar waarmee de voedseldieren bepoederd kunnen worden. Zeker bij opgroeiende dieren, en volwassen dieren die veel eitjes leggen in het paarseizoen, is het verstandig om dit te supplementeren.

Driekleur gifkikkers kunnen volwassen zijn met een leeftijd van 8 tot 12 maanden.
De mannelijke dieren zijn over het algemeen met 8 maanden geslachtsrijp.

Volwassen mannetjes bakenen een territorium af met enkele schuilplaatsen die zij fel verdedigen tegen andere mannelijke rivalen.
Om vrouwtjes naar hun territorium toe te lokken brengen zij een fluitconcert ten gehore.
Het nabootsen van het regenseizoen is in gevangenschap niet echt noodzakelijk, en in gevangenschap kunnen de dieren zich het hele jaar rond voortplanten.

De eitjes worden door het vrouwtje afgezet op overdekte vochtige plaatsen, onder afgevallen bladeren, en in het terrarium in aangebrachte plastic kokertjes of speciale “dendrobatenhuisjes”: kleine plastic verstopplaatsen waar de dieren in kunnen kruipen.
Legsels zijn over het algemeen een tiental eitjes groot, maar kunnen soms wel in aantallen oplopen tot wel 40 aan toe.
Tijdens het leggen van de eitjes houd het mannetje het vrouwtje vast in een omhelzing om haar hals en bevrucht de eitjes, zodra ze gelegd worden, buiten haar lichaam.
Na het afzetten van de eitjes verlaat het vrouwtje de legplaats en het mannetje blijft het legsel verdedigen, tot de eitjes na 12 tot 15 dagen uitkomen.
Als de kikkervisjes uit het ei komen neemt het mannetje de jonge dieren op zijn rug en transporteert de larven naar een poeltje water waar ze verder zullen opgroeien zonder hulp van de ouderdieren.

In gevangenschap kunnen de larven gewoon bij elkaar blijven in het water, over het algemeen zijn de dieren niet kannibalistisch.
De kikkerlarven zijn omnivoor en kunnen gevoerd worden met visvoertabletten, gedroogde brandnetel en speciaal voer voor kikkerlarven.
In gevangenschap geboren dieren kunnen na verloop van tijd wat fletser van kleur worden.
Het toevoegen van caroteen aan het voer van de larven kan dit voorkomen.

Uiteraard kunnen gifkikkers ook ziek worden, net als ieder ander dier.

Aanwijzingen voor mogelijke ziekten kunnen zijn:

Lusteloos gedrag, slechte eetlust en weinig bewegen (bij een normaliter actief dier).

Moeilijk ademen, met de bek open ademhalen, dit kan wijzen op luchtweginfecties.

Braken of regurgiteren (opgeven) van voedsel.

Afwijkende ontlasting, diarree, abnormaal ruikende ontlasting, of helemaal geen ontlasting.
Deze symptomen kunnen wijzen op een besmetting met darmparasieten of een bacteriële infectie.

Vlekken op de huid, die kunnen wijzen op schimmel of bacteriële infecties. Schimmelinfecties bij amfibieën, en vooral het voorkomen ervan, zijn op dit moment een punt van aandacht binnen de terrariumhouderij.

Ziektes kunnen zich ook op andere manieren manifesteren. Als de kikkers ander gedrag vertonen dan wat hierboven beschreven is, laat het ons even weten, wij kunnen misschien verder helpen, en eventueel doorverwijzen naar een dierenarts.